İnternet Bağımlılığının Nedenleri

İnternetin oluşturduğu bağımlılığın tedavisi hala belirsizliğini korurken, hastalığın belirtileri belirginleşiyor.

İnternet bağımlılığı rahatsızlığı (İBR) Ivan Goldberg tarafından 1995 yılında yerici bir şaka ile ortaya çıkan varsayımsal bir rahatsızlıktır. Goldberg’in bu esprili tanımı tanısı ilk olarak DSM-IV tarafından konulan nedensiz kumar rahatsızlığından esinlenmiştir.

İBR her ne kadar yerici bir şaka olarak ortaya çıkmışsa da bazı kişiler bu olgunun gerçek bir duruma karşılık geldiğini savunmaktadırlar.

Bu kişiler İBR’yi genellikle alt türlere ayırırlar. Bu türlerden bazıları pornografi, coşkun ve mantık dışı oyun tutkusu, sosyal iletişim siteleri ya da web güncelerinde aşırı zaman tüketimi ve İnternet üzerinden alışveriş takıntısıdır. Dayanılmaz bir kumar oynama ya da alışveriş yapma isteği gibi kişide sorun yaratması olası olgular zaman zaman İnternet içtepileri olarak adlandırılır. Bilgisayar oyunları karşısında aşırı zaman geçirme ise bu olgunun etkilerinin günlük yaşama etkisi olmadığı sürece tehlikeli sayılmaz.

Nedensiz bilgisayar kullanımı günlük yaşama etkiyen aşırı bilgisayar kullanımına örnek olarak verilebilir. Bu terimler bağımlılık terimini özellikle içermemekte ve oluşma nedenleri tek bir etmene bağlı bulunmamaktadır.

İnternet bağımlılarının sörf yaparak, hisse senetleri takibi yaparak ya da sohbet ederek her gün saatler boyunca internette vakit harcadıklarını kaydeden uzmanlar, internete aşırı bağımlı olanların bunalıma da girebildiklerini ifade ediyorlar.

İnternet bağımlılarının, internete ulaşamadıkları zaman tıpkı sigara, alkol bağımlılıklarında olduğu gibi ‘yoksunluk’ belirtileri gösterdiğini belirten uzmanlar, “Bu bağımlılık, öğrencinin okulunu, yetişkinin de işini etkilemeye başlıyor. Kullanıcı, internet kullanım süresi ve amacı hakkında yalan söyleyebiliyor. İnternet bağımlıları, internette olmadıkları zamanlarda da yarım kalan sohbetleriyle veya oyunda geldiği seviyeyle zihinlerini meşgul ediyor ve internete ulaşamadıkları zaman tıpkı sigara, alkol bağımlılıklarında olduğu gibi aşırı sinirlilik, gerginlik ve huzursuzluk gibi belirtiler gösterebiliyorlar” ifadelerini kullandılar.

İnternet bağımlılığında internette geçirilen sürenin miktarından ziyade bu sürenin evliliği zora sokup sokmadığının, kullanıcının işini kaybetmesine yol açıp açmadığının, onu depresyona sokup toplumsal tecride itip itmediğinin ve bütün bunlara rağmen kullanıcının internet kullanımını durdurup durdurmadığının önemli olduğu belirtiliyor.

ABD’de 2009 yılı sonlarında hazırlanan her 6 boşanma dilekçesinden birinde ‘Facebook’ adının geçtiği belirlenmiş. Yeni arkadaşlar, yeni çevre ve eski arkadaşları buluşturan bu tür siteler, evlilikleri tehlikeye sokuyor. Bu siteler, evliliklerdeki sorunların daha da büyümesine neden olabiliyor. Uzmanlar, teknoloji bağımlılığı nedeniyle eşlerin birbirlerine olan sorumluluklarını yerine getirmemeye başladıklarını da belirtiliyor.

İnternet ve bilgisayar bağımlılığının belirtileri arasında aşağıdakiler sayılabilir:
Yanlış olduğunu bildiği halde kendini durduramamak
Giderek harcanan zamanın artması
Aile ve arkadaşların ihmal edilmesi
Boşluk hissi, depresyon, bilgisayar başında olmayınca huzursuzluk veya sinirlilik
Yaptıkları konusunda yalan söyleme
Bilgisayar başında kendini iyi hissetme
Kontrolünü kaybetmek

Aslında en belirleyici olan işlevselliğin bozulmasıdır. Yani kişinin okul başarısının düşmesi, işe performansının azalması, ailesine karşı sorumluluklarını yerine getirememesi psikososyal işlevlerin bozulması bağımlılığın en önemli belirtisidir.

İnternet Bağımlılığı Diğer Rahatsızlıkların Dışa Yansıması Olabilir

İnternet Bağımlılığı Merkezi’ne göre İnternet bağımlıları depresyon ve kaygı bağlantılı rahatsızlıklar yaşamakta ve hoş olmayan düşünce ve stres yaratan durumlardan kaçmak amacıyla İnternet’in düşlemsel ögelerini kullanmaktadırlar. İBR tedavisi gören insanların yaklaşık %60′ı pornografiye karşı aşırı ilgi ve seks içerikli konuşmalarda bulunma gibi uygunsuz buldukları davranışları sergiliyor. Bu kişilerden yarıdan fazlasının ise alkol, uyuşturucu, tütün ve seks bağımlısı olduğu gözleniyor.

“Çoğu danışman ve uzmana göre bilgisayar karşısında geçirilen süre İnternet bağımlılığı tanısına katkı sağlayamaz. Asıl sorulması gereken İnternet kullanımının iş yirimi, evlilik sorunları, depresyon, içe kapanma ve kaygı gibi ciddi sorunlara yol açıp açmadığıdır. Proctor Hastanesi’nden Dr. Zehr İnternet bağımlılığı sınırını İnternet kullanımının kişinin denetiminden çıktığı nokta olarak kabul ediyor. Dr. Cash ve diğer terapistler bilgisayar oyunları ve anlık iletiler nedeniyle eskiye oranla daha fazla sayıda gencin karşılarına bağımlı olarak çıktığını söylüyorlar. Bu kişilerde ilgi eksikliği ve sosyal beceri bozukluğu sorunları gözleniyor.”

YA CHAT, YA OYUN

İnternet ortamının erişkinlerin ve üniversite öğrencilerinin kimlik denemeleri yapmak, yaşıtları ile yakın ilişkiler kurmak için uygun bir yer olduğunu kaydeden uzmanlar, “Özellikle içine kapanık, çevredekilerle kolay iletişim kuramayan bireyler için internet tam bir kurtarıcı görevi görüyor. Ancak, internetin aşırı derecede kullanılması, internet bağımlılığıyla sonuçlanabiliyor. Kimi internet bağımlıları sanal dünyadaki kimliklerini gerçek yaşamdaki kimliklerine aktaramıyor. Sanal ilişkiler kurmayı alışkanlık haline getiren bireyler, zamanla yalnızlaşıp, sosyal fobi, depresyon gibi bazı ruhsal bozukluklar yaşayabiliyor. Her yaş grubunun kendi gelişim ihtiyacı doğrultusunda internetin belli etkinliklerine bağımlılığı var. Erişkin ve gençlerde daha çoğunlukla chat bağımlılığı, çocuklarda oyun bağımlılığı daha yaygın görülüyor” diye konuştular.

AİLE KONTROLÜ GEREKLİ

Çocuklarda internetin aşırı kullanımının fiziksel, bilişsel ve psikososyal gelişimlerini olumsuz yönde etkilediğini anlatan uzmanlar şu görüşlere yer verdiler; “Uzun süre bilgisayar başında oturmaya bağlı olarak, çocuklarda iskelet ve görme bozuklukları da oluşabilir.”

Özellikle şiddet içerikli oyunların çocuklarda saldırganlığa ve şiddete karşı duyarsızlaşmalarına yol açabildiğini vurgulayan uzmanlar, ailelerin, çocuklarının internet başında geçirdikleri zamanı ve hangi amaçla kullandıklarını sürekli olarak denetlemeleri gerektiğini kaydettiler.